Fire and fleet and candle light...

"Lyke-Wake Dirge"* شعری مذهبی به زبان انگلیسی قدیمی‌ است که سفر روح از زمین به برزخ و اتفاقاتی که برایش می‌افتد را توصیف می‌کند، این شعر در سال 1686 توسط آقایJohn Aubrey مکتوب شد اما قدمتش به قبل از آن می‌رسد. 

رویای نیمه‌شب پاییز

شب بود، نمی‌دانم چه وقت سال بود اما هوا خنک بود. 

مثل همیشه روی تاب نشسته بودیم و من آهنگ‌هایی را که با گوشی کلنگم با کیفیت 64 kbps دانلود کرده بودم برای او پلی کردم. آن زمانها برنامه این بود؛ ما در خانه ADSL نداشتیم و دورانی بود که ایرانسل به تازگی اینترنت همراه را ارائه می‌داد؛ ما هم چاره ای نداشتیم جز اینکه با همان گوشی‌های نابودمان، چیزهایی که می‌خواستیم با حجم کم دانلود کنیم و برای هم بفرستیم. 

آن شب، روی تاب نشسته بودیم، آهنگ‌ها پخش می‌شدند و ما صحبت می‌کردیم تا نوبت به con tu nombre ر سید. نایا ساکت شد و تا پایان آهنگ ساکت ماند، بعد گوشی را از دست من گرفت و آهنگ را باز پخش کرد. دو بار، سه بار و شاید پنج بار همان آهنگ پخش شد و من چند قطره اشک روی گونه‌اش دیدم و دلم خواست در آغوشش بگیرم. بعد به سمت من برگشت و پرسید:  همین؟

نتردام پاریس (#معرفی)

بعید می‌دانم این نمایش نیازی به معرفی داشته باشد و کمتر کسی هست که حداقل یکی از آهنگ‌هایش را نشنیده باشد، اما از آنجایی که در نوجوانی با این موسیقی‌ها زبان زیبای فرانسوی را شناختم، دلم می‌خواهد ادای دینی به این آهنگ و این نمایش داشته باشم.. 

 

 

Recordei que as vezes o mundo e serio

من از زبان پرتغالی متنفرم؛ از صدای پابلو لوپز هم خوشم نمی آید. اما الان نزدیک دو ساعت است که دارم بی وقفه آهنگی گوش می دهم که پابلو لوپز درش می خواند و یک خواننده ی دیگر به زبان پرتغالی همراهی اش می کند. بارها و در موارد و مقاطع مختلف به من ثابت شده که هیچ چیزی قطعیت ندارد. چیزهای احساسی بیشتر قطعیت ندارند و به قولی، مرز بین عشق و نفرت، یک تار مو است؛ دیگر از احساساتِ میانه تر، توقعی نمی رود. 

نام آهنگ "دو کلمه" است و آدمهای آهنگ، تمام مدت از دو کلمه حرف می زنند؛ احساس می کنم خودشان را به کلمه تشبیه کرده اند که در زمانها و مکانهای مختلف می تواند معانی مختلف داشته باشد. البته متنی که می خوانند این معنی را نمی دهد، اما من دلم می خواهد این طور برداشت کنم. دلیل خاصی هم ندارد و صرفا چون زورم می رسد، چون پست خودم در وبلاگ خودم است و به قول دیگری، چهاردیواری اختیاری.  

حالا در باره ی آن کلمه حرف بزنیم. اینکه آدم می تواند یک کلمه ی واحد باشد، یا نه؛  مثل انیمیشن inside out، احساسات و عواطف پیچیده تر از آنند که با یک کلمه تعریف شود و خود آدم هم که مجموعه ای از احساسات و عواطف است. یعنی اگر بخواهیم یک آدم را روی صفحه رسم کنیم، شاید {} های تو در توی بینهایتی باشد که زیرمجموعه هایشان، اعداد و علائمی هستند که فقط برای آن آدم قابل درک است. یا رنگهایی که درهم مخلوط می شوند و باز هم در هم مخلوط می شوند. یعنی یک کلمه یا یک منشور یا هرچیزی که خروجی آن، یک تعریف واحد دارد نمی تواند یک چیز غیر واحد مثل آدمیزاد را تعریف کند. اصلا همینکه توانسته اند آدمیزاد را در یک جسم گوشتی و استخوانی بچپانند خودش مرحبا دارد.مرحبایش را هم خود پروردگار منان و فرشته هایش گفته اند. اصلا آدم یاد ابعاد چراغ جادو می افتد و ابعاد غولی که از آن بیرون می آید...

ساعت 4:20 دقیقه ی صبح است و خوانندگان آهنگ همچنان اعتقاد دارند که آدمیزاد در لحظه می تواند کلمه ی "ترس" باشد، "گناه" باشد، و یادم بیوفتد که اینها برداشت من است. خوانندگان احتمالا در مورد یک چیز دو کلمه ای دیگر مانند "te quiero"( به معنی دوستت دارم) حرف می زنند و اینکه طرف ترسو تر از آن است که به زبانش بیاورد و همه اش فرار می کند؛ که خب من زیاد از اینطور مضامین خوشم نمی آید و دلم می خواهد به تفسیر خودم برگردم.

حتی می شود گفت که دارم متنبه می شوم و به این باور می رسم که آدمیزاد می تواند یک کلمه ی واحد هم باشد. مثل کسی که حرفش را در همان پاراگراف اول پست زده و دلش می خواهد باقی متن را بک اسپیس بگیرد اما این کار را نمی کند. اگر زبان آلمانی بود، یحتمل کلمات موجود در جمله به هم چسبانده شده، و کلمه ای جدید و طولانی ساخته میشد؛ اما نیست و ما در زبان فارسی، کلمات بهتر و شایسته تری برای توصیف چنین اشخاصی در چنین موقعیتهایی داریم. 

اما خب چون وبلاگ خودم است و می توانم علاوه بر برداشت های بی ربط از چیزها، هر پستی را هم تا ثریا ادامه بدهم، به مقدار دلخواه کشش می دهم و حتی تاریخ انتشارش را یک هفته ی بعد می زنم. هر کسی هم که فکر میکند من عقده ای هستم، خودش است. 

+آهنگ مذکور 

+عنوان، جمله ای از متن آهنگ است. به این معنی که: "گاهی به یاد می آورم که دنیا جدی است"

I understand why the willow cries..

روزی یک نفر گفت: "پس زندگی کی قرار است آن طوری بشود که من دوست دارم؟"

و یک آدم دیگر در آن جمع او را مخاطب قرار داد و گفت این حرفهای یک آدم ضعیف و تنبل است و آدمهای قوی از این حرفها نمی زنند و به جایش تلاش می کنند و بلاه بلاه بلاه.

فکرش را بکنید. یک نفر دهانش را باز کند و برایت نطق سر بدهد. هیچوقت نفهمیدم که آدمها چرا این کار را می کنند، و  چرا یک نفر نمی تواند یک جمله ی آرزومندانه به زبان بیاورد بدون اینکه صدنفر برایش آنتونی رابینز و کاترین پاندر شوند.

وسط گل قالی نشسته ام و آنچنان حس تنفری به زندگی ام دارم که تا بحال نداشته ام. مورد عجیب اینکه کمی از این حس تنفر خوشم می آید، خوشحالم که کسی کنارم نیست که جمعم کند یا برایم نطق راه بیاندازد و نصیحتم کند یا هرگونه تلاشی در جهت بهبود حالم انجام دهد. انگار باید چیزی نابود شود تا چیز جدیدی متولد شود. مثل یک نقاشی که دلت می خواهد نابودش کنی، به آرامی فندک روشن را به مقوا نزدیک می کنی و استحاله اش  را تماشا می کنی. خطوطش را میبینی که بین شعله های آتش محو می شوند و دقیقه ای بعد، چیزی جز یک بند انگشت خاکستر از تمام اینها باقی نمی ماند. بعد خاکستر را جمع می کنی و با کمی چسب چوب مخلوط می کنی، به شکل بامزه اش نگاه کنی و فکر کنی وقتی که سفت می شود، می تواند یک اثر جدید باشد.

صدای آرامش بخش و باوقار ملودی گاردو، چیزهایی در گوشم می خواند که معنی شان برایم مهم نیست و دلم می خواهد اشک بریزم. صدای این زن همیشه من را به گریه می اندازد و  حتی نمی دانم چرا؛ شادترین آهنگ هایش هم _که تعدادشان زیاد نیست_ غمگینم می کنند و در فازی فرو می روم که یک آهنگ را بیش از 24 ساعت گوش بدهم و در حینش حس معلق بودن در فضا داشته باشم و ندانم زمان چطور می گذرد. کمی گِل توی دستم ورز می دهم و به گونه ام می چسبانم. و به بینی ام. و چانه ام. خنکی اش را دوست دارم. همانطور دستم را زیر چانه ام می گذارم و گل بین دست و چانه ام محبوس می شود. آنقدر می ماند که گرم و نازک می شود و خط چانه ام رویش می افتد.

 یاد شعرهای خیام می افتم و گل را روی تخته می گذارم؛ مثل وقتهایی که در حین ایستادن روی چمن یا نگاه داشتن ظرفی گلی، به یاد می آوری که این چشم و چال دلبری یا ماتحت پادشاهی بوده و ناخوداگاه جابجا میشوی یا ظرف را زمین میگذاری. این تکه گلی که به گونه و بینی و چانه ی من بوسه زد، لبهای کدام دلبر یا پادشاه است؟

روی جای فرورفتگی چانه ام روی گِل، انگشت می کشم و فروغ را به یاد می آورم که در دلتنگی هایش، انگشتانش را روی پوست کشیده ی شب می کشید. دلم می خواهد با تکه گل که زمانی کسی بوده درد دل کنم. کسی که هرکه بوده، دیگر زبان نطق و نصیحت و قضاوت و پیشنهاد ندارد. 

کاش می شد به یک مسافرت بروم. در  تمام مدت سفر در قطار باشم و در هیچ شهری توقف طولانی نداشته باشم، و بعد همان مسیر را به سمت خانه برگردم. ملودی در گوشم چیزهایی بخواند و من رد شدن آدمها و خانه ها و درختها و خیابانها و شهرها و خرابه های آنها را ببینم. رد شدن و رفتن و گذشتن و تمام شدن را. خاک شدن و گل شدن را.  

گل توی دستم را نگاه می کنم: پس زندگی کی قرار است آن طوری بشود که من دوست دارم؟ آیا زندگی هرگز طوری بوده که تو دوست داشته ای؟ خوشبخت و شاد بوده ای؟ چرا خوب نمی شوم؟

چه خوب که نمی توانی جوابم را بدهی. کاش لاکپشت بودم، یا حتی یک بید مجنون. در گروه اشرف مخلوقات بودن دردسر دارد. یک زبان بهت می دهند که بچرخانی و گوشهایی که با آنها چیزهایی که دیگران در اثر چرخاندن زبان ایجاد می کنند بشنوی. چیزهایی که احساساتت را تغییر می دهند و ممکن است دیگر هرگز آن آدم سابق نشوی.  شاید همین قدرت تکلم که انقدر به آن غره ایم، بزرگترین سلاح علیه خودمان است...

---

+در سکوت مطلق به این آهنگ گوش بدهید 

The Willow - Melody Gardot ♫

از غم ای کاشها چشمم کبود...

در سال  1959، آقای ژاک برل ترانه ای می‌خواند به نام "Ne me quitte pas" یا "رهایم نکن"،  این ترانه آنقدر زیبا و احساسی است که توسط بسیاری از خواننده ها در سراسر دنیا به زبانهای مختلف بازخوانی یا ساخته شده [ویکی] و حتی ورژن آلمانی آن که به عقیده ی برخی، جزو زبانهای خشن دنیاست، حسابی دل آدم را می سوزاند [گوش بدهید]

اما نسخه ی مورد علاقه ی من، نسخه ی عربی آهنگ است که توسط یکی از گروه های مورد علاقه ام، مشروع لیلا با نام "ما تترکنی هیک" در یکی از فستیوالها اجرا شده است. 

به طور کلی، زبان عربی جزو زبانهای مورد علاقه ی من است؛ از نظرم "روح" دارد و اگر خواننده قصدش را بکند، میتواند جگر آدم را آتش بزند. به گویشهای کردی و زبان ترکی استانبولی و اسپانیایی هم همین حس را دارم، با اینکه به جز اندکی اسپانیایی و همان عربی دوران مدرسه، هیچکدامشان را آنقدرها بلد نیستم و عموما متوجه نمی شوم خواننده حرف حسابش چیست؛ اما لحنش یک چیزی در دلم می لرزاند. یک چیز مشترک، که نیازی نیست برای فهمیدنش "معنی کلمات" را بلد باشی؛ درست مثل خود موسیقی زبان مشترک است.

امشب در حین مرتب کردن فولدر این آهنگ، به این چیزها فکر کردم، و به اینکه کاش تمام زبانهای دنیا را بلد بودم و می توانستم به تک تکشان فریاد بزنم آنچه ژاک برل و خیلی های دیگر در ادوار مختلف فریاد زدند... و کاش آنقدر دور نبودی که صدایم را نشنوی... کاش و هزاران کاش...

افسانه ی زن گریان La llorona

 

افسانه‌ی زن گریان، داستان غم‌انگیزی در فولکور مکزیک است که هزاران سال  در کشورهای آمریکای لاتین، سینه به سینه از پدربزرگها و مادربزرگها به نوه ها رسیده است، و حتی برخی قسم می‌خورند که واقعیت دارد...

در رویا، من چیزی شبیه قطره‌ی بارانم

باران می آمد و من نمی دانستم، و وقتی که زمین خیس حیاط جلوی چشمم ظاهر شد و اولین قطره ی آب از بالا روی دماغم افتاد، یادم آمد که دستکش هایم را جا گذاشتم. و کی حوصله داشت که راهش به کنار، آن کیف درهم را بگردد به دنبال کلید. 

چترم را باز کردم و به این فکر کردم که چه کار کنم که چتر روی سرم بایستد و دستم هم یخ نزند.

میله ی چتر را روی شانه ام گذاشتم و بند دسته اش را به دکمه ی پالتو م گیر دادم، و فکر کردم که اگر تقریبا روی خط مستقیم حرکت کنم و باد هم نوزد، اصلا مجبور به نگه داشتن دسته‌ی چتر نیستم. و با یک‌سری معادلات تخیلی اینچنینی، دستهایم را در جیب پالتو فروکردم و به راهم ادامه دادم. جلوی خانه‌ای که در سفیدش شیشه‌ی رفلکس داشت ایستادم تا مطمئن شوم زاویه‌ی چتر طوری است که آب باران روی کوله ام نمی‌ریزد، و ویلای مسخره ای یادم آمد که ترم سوم کاردانی طراحی کرده بودم، و شیروانی اش طوری بود که مثلا آب باران را به یک نقطه هدایت می‌کرد و در استخر می‌ریخت و فکر می‌کردم که چقدددددر ایده ی خفنی است و همه کفشان می‌برد. چقدر آن روزها به نظرم دور و احمقانه می‌آید.

چند روز پیش داشتم فکر می‌کردم که اگر ماشین زمانی وجود داشت به چند سالگی برمی‌گشتم.

به 15 سالگی. به همان دوران افتضاح دبیرستان، وقتی که اولین تصمیم بزرگ زندگی ام را گرفتم و به عبارت دیگر، بزرگ‌ترین اشتباه زندگی ام را تصمیم گرفتم. من انتخاب کردم به دیگران اجازه بدهم که به‌جای من انتخاب کنند و حالا باید هر روز از عمرم، نصف انرژی ام را صرف این کنم که به همان دیگران که خودم به آنها اجازه ی دخالت دادم بفهمانم که تصمیمات زندگی من به عهده‌ی خودم است. و بعد شروع کردم به تصور تک‌تک اتفاقاتی که می‌توانستم تغییرشان بدهم. که چقدر بیشتر از وقتم استفاده می‌کردم. چقدر کمتر به همه چیز بها میدادم و شادتر می‌بودم. و چه آدمهایی را به زندگی‌ام راه نمی‌دادم.

 

الان تقریبا ۱۰ سال از آن زمان گذشته است. من تمام آن اشتباهات را مرتکب شده ام و ماشین زمانی هم وجود ندارد. راستش اهمیتی هم نمی‌دهم. دست‌هایم دارند توی جیبم گرم می‌شوند و تقریبا بیست دقیقه است که چتر از روی شانه ام تکان نخورده است. آدمهایی که از روبرو آمده‌اند نگاه کنجکاوانه یا احمقانه ای نثار من و چترم کرده اند و رد شده اند. 

همچنان دارد باران می‌بارد، ملودی گاردو برای هزارمین بار همان شعر را توی گوشم می خواند و من نفس عمیق می‌کشم. بوی باران و سردی ملس هوا زیر پوستم می دود و فکر می کنم همین خودِ خنگِ مزخرفم، حتی بدون ماشین زمان هم می‌تواند خوشبخت باشد.

پ.ن: من این آهنگ را دیوانه وار دوست دارم 

---

 ♫ If ever I recall your face / Melody Gardot

---

لینک تلگرام

باد ما را خواهد برد-le vent nous Portera (#ترجمعه)

---

♫  Sophie Hunger - Le Vent Nous Portera 

---

شکسپیر لعنتی

این روزها خسته کننده اند. دلم می خواهد برای هر کار کوچکی نق بزنم و انجامش ندهم، و حتی دفترم هم نمی تواند به دادم برسد.

اما شبها که به گچکاری و لامپ سقف نگاه می کنم، جمله ای توی سرم می چرخد:

«هر چه را که دوست داری بدست آور وگرنه مجبور می‌شوی هر چه را که بدست می‌آوردی دوست داشته باشی...»

لعنت به آدمهایی که حرفشان را نصفه رها می کنند. کارشان را نصفه رها می کنند. می دانی که چه می گویم؟

خوب است... من هم بروم با این آهنگ دیوانه شوم...

---

Ai Giochi Addio by Natasha Marsh ♫

---

ترجمه