سفال vs بتن
شاید بعضی از شما در جریان باشید که من دو سالی میشود با گل رس کار میکنم و چند وقتی است کار با بتن را آغاز کردهام. هرکدام مزایا و معایبی دارند و کاربریشان متفاوت است، اما به طور کلی میتوان آنها را در یک دسته قرار داد. در اینجا میخواهم بر اساس تجربیاتم، مقایسهی کوچکی انجام بدهم:
1. گل رس برای سفت شدن و پخته شدن نیاز به کوره دارد، اما بتن به مرور زمان کاملا سفت و مانند سنگ میشود.
2. گل رس با ورز دادن آب از دست میدهد و سفتتر میشود، درحالی که دانههای بتن با ورز یا تکان دادن آب پس میدهند و هرچقدر بیشتر ورز بدهیم، خمیر بتن شلتر میشود.
3. گل رس مشکلی برای پوست به وجود نمیآورد، اما برای کار با بتن و سیمان باید از دستکش استفاده شود. شاید در حین کار اتفاقی نیوفتد، اما به مرور زمان تاثیرات بدی روی پوست میگذارد و مثلا ممکن است باعث از بین رفتن لایه های پوست و ایجاد زخم شود.
4. خمیر بتن نسبت به گل رس، شکل پذیری کمتری دارد و ساخت چیزهای ظریف با آن، مهارت بالایی را میطلبد.
5. بتن و سیمان بعد از خشک شدن، به طور قابل توجهی کاهش وزن پیدا میکنند، در حالی که در ظروف سفالی، ظرف پس از خشک شدن فقط یک سوم وزنش را از دست میدهد.
6. برای ترمیم ترکها و شکستگیهای گل رس نیمه خشک، میتوان از سرکه استفاده کرد، در حالی که _تا جایی که من اطلاع دارم_ اگر بتن که ترک بردارد راه چارهای ندارد.
7. رد سنباده و ابزار تراش، روی بتن و سیمان خشک میماند در حالی که برای از بین بردن این خراشها در نقش برجسته یا ظروف سفالی، میتوان از یک ابر خیس استفاده کرد.
8. چسبندگی و دوام گل رس در حالت خیس بیشتر است، مثلا شما نمیتوانید یک حجم بزرگ بتنی را در حالت خیس از قالب خارج کنید و انتظار داشته باشید سرپا بماند.
9. احجام بتنی در حالت کاملا خشک شده به ندرت ترک میخورند، درحالی که این اتفاق به کررات برای احجام سفالی میافتد.
10. بتن مقاومت فشاری بسیار بالایی دارد و حتی اگر شما روی آن بایستید هم اتفاقی نمیافتد.
11. مقاومت ضربهای بتن از سفال پایینتر است، بنابراین یک گلدان بتنی باید دیوارهی ضخیمتری به نسبت یک گلدان سفالی داشته باشد.
12. بتن در مدت 3 یا 4 روز کاملا خشک میشود،اما خشک شدن گل رس مراقبت زیادی میطلبد، به واقع یکی از مشکلات گل رس این است که سطح خارجی آن به سرعت خشک می شود درحالی که سطح داخلی هنوز خیس است و این باعث ترک خوردن آن حجم میشود، برای جلوگیری از این اتفاق، باید تا وقتی که حجم به طور کامل خشک شود، به سطح آن آب اسپری کرد.
13. ایجاد نقش برجسته بر روی سطوح بتنی، در صورتی که از شن و ماسهی ریزدانه در ترکیباتش استفاده شود امکان پذیر است.
14. امکان ترک خوردن گل رس به هنگام ترکیب با مصالح یا احجام دیگر زیاد است، درحالی که بتن به راحتی آنها را در خود نگه میدارد؛ گرچه چسباندن دو حجم بتنی که یکی از آنها قبلا کاملا خشک شده است، کار آسانی نیست.
15. گل رس به صورت آماده در بازار وجود دارد و نیازی به ساخت آن ترکیب نیست، درحالی که ساخت مخلوط بتن بنا بر نیاز و کاربری انجام میگیرد و مواد تشکیلدهندهی آن برای مصارف مختلف، متفاوت است.
.
.
.
*اینها مواردی هستند که بر اساس تجربیات فعلیام به دست آمدهاند؛ شاید به طور 100% درست نباشند و قطعا موارد دیگری هم هستند که هنوز تجربهشان نکردهام. اگر تجربیاتی در این زمینه دارید، با اشتراک گذاریاش خوشحالم میکنید.